Marike Jager
Langs asielzoekerscentra, roeiverenigingen, ziekenhuizen en poptempels
Het moet een uitputtende week zijn geweest voor Marike Jager. Stevig in verwachting van haar tweede kind en dan een week op stap met de ruim veertig ‘jonge honden’ van het Ricciotti Ensemble. In de bus kriskras door Nederland, voor bijna dertig optredens in zeven dagen. Optredens op scholen en in opvangcentra. En optredens voor Syrische vluchtelingen in de IJsselhallen te Zwolle en de voormalige Koepelgevangenis in Haarlem. Zowel geplande als ‘wilde’ optredens; eigenlijk spelen daar waar de gelegenheid zich voordoet. Welkom in de wondere wereld van het snelste, meest onorthodoxe straatsymfonieorkest ter wereld. Welkom bij Ricciotti’s Generation Y Tour.
Zet eenenveertig jonge, geestdriftige musici afkomstig van conservatoria en hogescholen uit het hele land bij elkaar, zet een enthousiaste dirigent op de bok, kies een repertoire dat zowel jong als oud aanspreekt en dat varieert van kroeg-medley tot de Ouverture uit de opera Don Giovanni van Wolfgang Amadeus Mozart en trek vervolgens het hele land door om te spelen op de meest bijzondere plekken.
Dat is het Ricciotti Ensemble samengevat in 64 woorden. En oh ja, een podium is niet echt nodig, het opstellen van musici en instrument kan in 1 minuut en 36 seconden. En naast de nodige verrassingsoptredens gaat dit gezelschap drie keer per jaar op tournee. ‘Gewoon’ met de bus. En dit keer samen met Marike Jager.
Stilletjes zit Marike Jager aan de zijkant van de kapel van het OLVG ziekenhuis in Amsterdam. Haar deel voor vanmiddag zit erop. Even een moment om wat indrukken van de afgelopen dagen aan zich voorbij te laten gaan. Zoals de repetities van zondag in de GGz instelling Zon en Schild bij Amersfoort. Of de première op maandagavond bij de noodopvang voor vluchtelingen in Zwolle.
Vluchtelingen
Om vervolgens van dinsdag tot en met zaterdag het halve land door. Spelen voor asielzoekers in vluchtelingencentra, of voor leden van roeiverenigingen en psychiatrische patiënten, maar ook voor dak- en thuislozen. Zoveel verschillende beelden, zoveel verschillende indrukken. Maar wat klonk het mooi, Wings van het album ‘The Silent Song‘ in een arrangement van Leonard Evers, de vaste dirigent van het Ricciotti Ensemble.
Op deze voorlaatste dag van de tournee door Nederland staan Amsterdam en Utrecht op het programma voor het Ricciotti Ensemble en Marike Jager. Vanavond twee optredens en een workshop in Utrecht, maar eerst om 11.00 uur spelen bij roeiwedstrijden aan de Bosbaan. Daarna gaat het richting OLVG Ziekenhuis voor een snelle hap, om 14.00 uur gevolgd door een optreden in de Onze Lieve Vrouwe Kapel voor ziekenhuispatiënten en medewerkers.
Onze Lieve Vrouwe Kapel
En terwijl Marike rond 14.50 uur aan de zijkant alle indrukken verwerkt speelt het Riccotti Ensemble als toegift nog één nummer. Bij handopsteken wordt het Killing In The Name van Rage Against The Machine. Buiten is het windstil, maar binnen raast het Ricciotti Ensemble door de Onze Lieve Vrouwe Kapel.
Zondagmiddag, 15.15 uur. Een groter contrast is haast niet denkbaar. Van twee (besloten) optredens in noodopvangcentra voor vluchtelingen in Landsmeer en Haarlem in de ochtend, naar het slotconcert in Amsterdam. En van de Haarlemse koepelgevangenis naar de met ballonnen en slingers versierde oude zaal van de Melkweg. Maar als het orkest de Akademische Festouverture van Johannes Brahms inzet en Marike Jager vervolgens het stokje overneemt met Celia Trigger van het gelijknamige album uit 2008 worden die tegenstrijdige gevoelens al snel naar de achtergrond gedrongen.
Slotakkoord
Dit afsluitende optreden moet het spetterend slotakkoord worden van een bijzondere week. En dat wordt het. Inclusief de finale van Ricciotti’s grote arrangeerwedstrijd 2015. Op naar de voorjaarstournee van 2016, dan met het jazztrio Kapok. Ook zo’n gezelschap dat zich niks aantrekt van gebaande paden.
Het is maandagochtend als ik via de mail nog even contact heb met Marike Jager en vraag naar haar indrukken van de tour. “Eén grote waanzinnige trip! Avontuurlijk, inspirerend, en confronterend tegelijk. Ik ben kapot, maar zit tegelijkertijd vol energie”.
Wat het meeste indruk maakte? “De doelgroepen waarvoor werd gespeeld en hun omstandigheden. Ik kwam op plekken waar ik normaal nooit zou komen, speelde voor mensen die ik normaal niet bereik, maar die het wel verdienen muziek te horen. Daklozen, vluchtelingen, psychiatrische patiënten in ziekenhuizen..…..Ik zag patiënten zichtbaar genieten, kinderen uit Syrië vol overgave en lachend het orkest dirigeren, oude mannen met tranen in de ogen en kleine persoonlijke verhalen die diepe indruk maken. Een Syrische man die naar je toekomt en je in gebrekkig Engels bedankt: “Thank you for the music, so nice for the children. All for the children, that is important. Twinkle, twinkle, little star.” Dat geeft zo’n warm gevoel.”
Tekst en Foto’s : Herman Sixma
The Silent Song: Kleine liedjes, betoverend gebracht ……
Waar veel andere artiesten streven naar ‘meer’ en ‘groter’, kiest Marike Jager met haar theatertour voor die andere weg. Klein, breekbaar, betoverend. Na afloop van de première van The Silent Song theatertour in De Kleine Komedie in Amsterdam deden op Twitter al lovende berichten als deze de ronde: “Met een prachtig schimmenspel tovert en zingt Marike Jager de stilte de wereld in.” Mooie woorden die haarfijn de essentie van de voorstelling weergeven. En een constatering die wij na het bijwonen van haar voorstelling in Theater De Vest in Alkmaar volledig delen.
Op het podium van Theater De Vest staan drie gitaren, een piano, een aantal microfoonstandaards en monitors en een groot wit scherm. Een scherm in de vorm van een huis. Is dit soms het hutje waar Marike Jager in het najaar van 2013 naar toe vluchtte om te ontsnappen aan de herrie van de jaarlijkse tiendaagse kermis recht tegenover haar huis? is dit het ronde lemen huisje in haar achtertuin waar ze met haar gitaar, wat kaarsen en een fles wijn begon te knutselen aan nieuw materiaal? De plek waar de inspiratie terugkwam en ze de eerste liedjes op papier zette voor wat zou uitgroeien tot het album The Silent Song? Waarschijnlijk wel …
Als de zaalverlichting in de Kleine Zaal van Theater De Vest langzaam wordt gedoofd, vullen kermisgeluiden de ruimte. Het geluid van een krakende deur die zich langzaam sluit. Weg zijn de kermisgeluiden … de stilte heerst. Dan de klanken van een akoestische gitaar en op het doek de schaduw van Marike Jager. “You are my secret, and I won’t give you away; I carry a secret, and this one wants to be told…”. De eerste regels van Secret vullen de ruimte. De theatervoorstelling van The Silent Song is begonnen. Stille liedjes, klein gebracht. Marike Jager en partner Henk Jan Heuvelink op piano en gitaar voor het scherm. Beeldend kunstenaar Minno Baartmans achter het scherm.
Voor Marike stond eigenlijk wel vast dat ook dit keer de reguliere tour zou worden gevolgd door een theatertour. Immers, theaters bieden net die extra uitdaging om de muziek op een andere manier te brengen. Bij de theaterversie van haar vorige album Here Comes The Night waren er audiomachines. Voor deze tour is het extraatje visueel van aard. Minno Baartmans – de Projecteur – schept ter plekke beelden op het scherm met behulp van een lichtprojector en allerlei materialen. Een zwevende gloeilamp, glazen gevuld met drank en ijsblokjes, rollende dobbelstenen. Maar ook gekleurde grafische figuren, kruipende beestjes en dansende bollen. Niks geen computers, gewoon analoog handwerk. Verrassend en fascinerend.
De mooiste momenten zijn als beeld en geluid elkaar versterken. Zoals bij The Wolves Are Howling, een wiegeliedje speciaal voor haar vier maanden oude zoon die achter het podium lekker ligt te slapen (“Sleep, my dear, the wolves are howling. They sing until you dream tonight”). Maar wellicht meer nog bij Pick Up The Phone; een lied over een verbroken relatie van een goede vriendin. Een lied waarbij op het scherm twee waterdruppels langzaam naar beneden glijden. Zijn het regendruppels of toch twee tranen?
Als Henk Jan Heuvelink en Marike Jager terugkomen voor de toegift volgt eerst de Beatles cover Come Together. En daarna Papillon. Daarmee is ook het laatste stille liedje van de vanavond gezongen. Voor het publiek – helaas niet meer dan zo’n 100 personen – tijd om naar huis te gaan of nog even na te praten in de foyer. Voor Marike en haar team het moment om alles af te bouwen, in te pakken en met de toerbus naar huis te rijden. Op naar volgende optredens in Tiel (op 30 januari), Leusden (op 31 januari) en zestien andere plaatsen in Nederland.
Tekst en foto’s : Herman Sixma